Đối tác sản xuất ô tô quốc tế âm thầm cắt đứt quan hệ với chuỗi cung ứng linh kiện từ Trung Quốc
Trước lo ngại đổ vỡ quan hệ với Bắc Kinh, các tập đoàn sản xuất ô tô quốc tế đang tìm nguồn cung ứng linh kiện từ những thị trường khác, làm bước đệm cho việc tách dần khỏi sự lệ thuộc vào đất nước tỷ dân.
Sự tăng trưởng ngày càng mạnh mẽ của Trung Quốc có một phần đóng góp khá quan trọng của các nhà sản xuất ô tô châu Âu và Mỹ, khi họ đưa nhiều dây chuyền sản xuất sang Trung Quốc để tiết kiệm chi phí và thiết lập liên kết với thị trường này. Tuy nhiên, họ cũng đang ‘âm thầm’ cắt giảm sự phụ thuộc vào mạng lưới các nhà sản xuất linh kiện của Trung Quốc, sau khi chính sách ‘Zero Covid-19’ của nước này kéo dài khiến nhiều nhà máy phải đóng cửa trong thời gian qua. Mặt khác liên quan đến chính trị, chia rẽ giữa Trung Quốc và cộng đồng quốc tế - tương tự như Nga là một sự đổ vỡ trong quan hệ ngoại giao, có thể đe dọa nghiêm trọng đến thương mại.
Các ông lớn trong ngành sản xuất ô tô đã rút kinh nghiệm từ sau câu chuyện xung đột giữa Nga và Ukraine. Vì ‘trận chiến’ chính trị giữa 2 nước này, các tập đoàn như Renault, Mercedes-Benz đã buộc phải đóng cửa hoặc bán các nhà máy của họ ở Nga. Tiếp theo đây là mối quan hệ ‘bất hòa’ giữa Mỹ và Trung, khả năng gây ra ảnh hưởng tương tự cũng không phải là không có.
Dù hiện tại các tập đoàn sản xuất ô tô quốc tế khó có thể từ bỏ hoàn toàn thị trường Trung Quốc vì vi mô quá lớn, nhưng họ tin rằng nhu cầu linh kiện từ Trung Quốc đến các nhà máy trên toàn thế giới sẽ giảm dần theo thời gian. Vì thế, họ đang đặt mục tiêu sản xuất các bộ phận và ô tô bên trong Trung Quốc chỉ để sử dụng trong nước. Như vậy có thể giúp giảm sự phụ thuộc vào các nhà máy Trung Quốc đối với hàng hóa bán ra nước ngoài, mà vẫn có thể duy trì chuỗi cung ứng địa phương an toàn cho các nhà máy của họ trong nước.
Việc cải tổ chuỗi cung ứng chắc chắn sẽ mất rất nhiều thời gian, vì các nhà sản xuất ô tô hiếm khi chuyển đổi nguồn cung ứng linh kiện trừ khi xe hết tuổi thọ, tức là mất ít nhất 7 năm. Hơn nữa, nếu chuyển sang cùng một nhà cung cấp ở châu Âu hoặc Mỹ, nguồn cung sẽ bị hạn chế và giá thành sẽ tăng lên.
Nếu như thế thì để giải quyết vấn đề tăng giá, các nhà sản xuất ô tô lại phải tiết kiệm ở những nơi khác, đặc biệt là khi chuyển xe từ chạy động cơ đốt trong sang xe điện, giá thành quá cao sẽ không thể cạnh tranh. Xe điện mà quá đắt đỏ thì tầng lớp trung lưu sẽ không đủ khả năng mua. Do đó, chi phí sản xuất bắt buộc phải được tiết chế hết sức có thể.
Thực tế, Trung Quốc không phải là nguồn cung duy nhất và tốt nhất, nhưng vấn đề là nó rẻ hơn so với các lựa chọn khác như Ấn Độ, Mexico, các khu vực Bắc Phi hay một số nước khác ở châu Á. Các ông lớn trong ngành sản xuất ô tô cũng sẽ khắt khe hơn trong chuyện lựa chọn nhà cung cấp sau này.
Mazda cho biết họ đã có kế hoạch chuyển sản xuất một số linh kiện tại Trung Quốc sang thị trường nội địa Nhật Bản. Công ty cũng đã yêu cầu hơn 200 nhà cung cấp sử dụng linh kiện sản xuất tại Trung Quốc dự trữ hàng tồn kho để đối phó nếu xảy ra trường hợp gián đoạn.
Honda cũng đang xem xét cách cắt giảm rủi ro cung ứng, họ đang nỗ lực tìm cách chế tạo ra ô tô và xe máy với càng ít bộ phận linh kiện do Trung Quốc sản xuất càng tốt. Việc phong tỏa Thượng Hải trước đó đã gây ra rủi ro chuỗi cung ứng, là một bài học cho hãng xe này. Do đó, họ phải có kế hoạch cụ thể cho kịch bản tách dần khỏi Trung Quốc.
Ford và General Motors đã chủ động chuyển dần nhà máy của họ ra khỏi Trung Quốc trong một năm qua. General Motors cho hay, hầu hết các linh kiện mà họ sử dụng đều có nguồn từ Bắc Mỹ, nguồn cung tại Trung Quốc chỉ để sản xuất xe bán ra cho thị trường Trung Quốc, họ sẽ tiếp tục phương án như thế trong tương lai gần.
Nhưng quá trình tách rời khỏi Trung Quốc có vẻ khó khăn cho các hãng ô tô từ Đức. Mercedes, BMW và Volkswagen gắn bó quá sâu sắc với đất nước tỷ dân. Hãng ô tô Đức ràng buộc với Trung Quốc không chỉ về nguồn cung ứng mà còn vì nguồn khách hàng (Mercedes bán hàng nghìn chiếc mỗi năm cho người Trung Quốc). Nên tách khỏi hoàn toàn là một rủi ro không nhỏ mà các nhà đầu tư đang xem xét.
Xem thêm: 7 mẫu xe giá rẻ nhưng đem lại trải nghiệm lái không khác gì một chiếc xe sang chảnh, 'đắt đỏ'